TÁC HẠI CỦA BIA RƯỢU VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI RƯỢU HIỆU QUẢ

Trong cuộc sống hiện đại, bia và rượu đã trở thành một phần không thể thiếu. Tuy nhiên, chúng ta không thể phớt lờ đi tác động mà rượu bia có thể gây ra cho sức khỏe. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin về tác hại của việc sử dụng quá mức rượu bia, và những cách giải rượu đơn giản tại nhà.

QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA RƯỢU TRONG CƠ THỂ

Rượu sau khi uống sẽ phân phối đến các cơ quan trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến hầu hết các mô như tim, não và cơ bắp. Trong số đó, gan là cơ quan chịu tác động nhiều nhất do nhận máu trực tiếp từ dạ dày và ruột non qua tĩnh mạch cửa.

Quá trình chuyển hóa rượu xảy ra chủ yếu trong gan thông qua một số con đường như nước tiểu, mồ hôi, và da. Con đường chuyển hóa phổ biến nhất liên quan đến hai enzym là alcohol dehydrogenase (ADH) và aldehyde dehydrogenase (ALDH) có trong gan. Cả hai enzym này đóng vai trò quan trọng trong việc phân giải rượu thành các chất không độc hại và loại bỏ chúng khỏi cơ thể. Ban đầu, ADH chuyển đổi rượu thành acetaldehyde, một chất có độc tính cao và có thể gây ung thư [9]. Tuy nhiên, acetaldehyde chỉ tồn tại trong thời gian ngắn vì nó nhanh chóng bị phân hủy thành một hợp chất ít độc hơn được gọi là axetat (CH3COO-) bởi ALDH. Sau đó, axetat được tiếp tục chuyển hóa thành carbon dioxide và nước để dễ dàng loại bỏ khỏi cơ thể [9,10].

TÁC HẠI CỦA VIỆC UỐNG RƯỢU BIA

Tác hại ngay sau khi uống

Bên cạnh tác động của rượu bia, thì acetaldehyde - chất chuyển hóa của chúng, đã được xác định là nguyên nhân chủ yếu gây ảnh hưởng đến hành vi và sinh lý của chúng ta [6]. Acetaldehyde có thể gây ra mất cân bằng, suy giảm trí nhớ và buồn ngủ [7]. Dưới đây là một số triệu chứng:

Nhức đầu: Rượu bia làm mạch máu giãn ra, có thể gây đau đầu.

Mất nước: Rượu bia có tính lợi tiểu, có nghĩa là loại bỏ nước ra khỏi cơ thể, do đó uống quá nhiều rượu có thể dẫn đến mất nước. Tình trạng mất nước này gây ra nhiều triệu chứng nôn nao, bao gồm cảm giác khát nước, chóng mặt và choáng váng. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ giữa việc uống rượu bia và mất nước trong cơ thể [1, 2].

Mất tập trung, choáng váng: Rượu bia kích thích hệ thống miễn dịch và giải phóng các hợp chất gây chán ăn, gây ảnh hưởng đến khả năng tập trung và trí nhớ [3, 4]. Rượu có thể làm giảm nồng độ đường trong máu, gây cảm giác yếu đuối, mệt mỏi và choáng váng [1, 6].

Buồn nôn và đau bụng: Rượu bia kích thích niêm mạc dạ dày và làm tăng axit trong dạ dày, gây ra cảm giác buồn nôn, nôn và đau bụng [5].

Mệt mỏi: Mặc dù bạn có thể cảm thấy buồn ngủ sau khi uống rượu, thực tế là rượu lại ngăn cản cơ thể vào giai đoạn giấc ngủ sâu hơn, và dẫn đến việc tỉnh giấc vào giữa đêm sau khi uống nhiều rượu bia [7, 8]. Chính vì vậy, sau khi thức dậy bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi và uể oải không muốn hoạt động nhiều.
 

Tác hại lâu dài

Ung thư
Uống rượu bia có thể tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư như gan, trực tràng, dạ dày. Nguyên nhân chủ yếu là do acetaldehyde tác động vào quá trình sao chép DNA và ức chế quá trình sửa chữa DNA, phát triển tế bào ung thư. Ngoài ra, quá trình chuyển hóa rượu thông qua enzyme CYP2E1 tạo thành Reactive Oxygen Species (ROS), có thể làm phân hủy protein và DNA, hoặc phản ứng với các chất khác để tạo thành các hợp chất gây ung thư [11].

Gan
Rượu bia gây tác động nghiêm trọng đến gan và có thể gây viêm gan cấp hoặc viêm gan mạn tính. Nếu sử dụng quá nhiều trong thời gian dài, gan có thể bị tổn thương và dẫn đến xơ gan - tình trạng mà các tế bào gan bình thường bị thay thế bằng mô sẹo. Xơ gan do rượu có thể tiến triển thành xơ gan mạn, làm suy giảm chức năng gan và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác [13, 14].

Hệ tiêu hóa
Rượu bia có thể gây viêm loét dạ dày và tá tràng do tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng. Việc tiêu thụ rượu và bia cũng làm tăng nguy cơ viêm tụy và gây hại cho chức năng tụy. Ngoài ra, rượu và bia có thể kích thích sản xuất axit dạ dày và gây rối loạn tiêu hóa như táo bón và tiêu chảy [15].

Hệ thần kinh
Rượu bia có ảnh hưởng lớn đến hệ thần kinh, gây ra các vấn đề như rối loạn nhịp tim, tăng nguy cơ đột quỵ và thiếu máu não. Ngoài ra, rượu cũng có thể làm suy giảm trí nhớ, giảm tư duy và khả năng tập trung. Rượu cũng ảnh hưởng đến đường truyền tín hiệu giữa các vùng não, làm thay đổi cảm xúc, hành vi và gây ra khó khăn trong việc di chuyển.

Hệ tim mạch
Theo tài liệu từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association), việc tiêu thụ quá mức rượu bia có liên quan đến nhiều vấn đề tim mạch. Nó có thể làm gia tăng nguy cơ tăng huyết áp, tăng mỡ máu và mắc bệnh tim mạch. Các bệnh tim mạch có thể bao gồm nhồi máu cơ tim, bệnh van tim và rối loạn nhịp tim [16].

Hệ thống miễn dịch
Rượu bia có khả năng làm suy giảm chức năng hệ miễn dịch,  dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng và làm chậm quá trình phục hồi sau khi mắc bệnh. Nghiên cứu cho thấy những người uống rượu bia quá mức có nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi và bệnh lao cao hơn người bình thường.

CÁC CÁCH GIẢI RƯỢU ĐƠN GIẢN TẠI NHÀ

Uống nước lọc: Uống nước lọc là một phương pháp đơn giản để giảm tác động của rượu bia lên cơ thể. Nước giúp pha loãng nồng độ alcol trong cơ thể, giảm cảm giác khát và hạn chế một số triệu chứng do rượu gây ra.

Uống nước dừa tươi: Nước dừa tươi chứa nhiều electrolyte và khoáng chất như kali, natri và magie, có khả năng phục hồi và cân bằng lại cơ thể sau khi uống rượu. Nó cũng có khả năng làm dịu dạ dày, giảm cảm giác buồn nôn và khó chịu sau khi uống rượu.

Uống nước chanh: Rượu khi tiếp xúc với cơ thể làm tăng mức acid trong cơ thể. Nước chanh với tính kiềm có thể giúp cân bằng lại pH trong cơ thể và làm giảm tác động axit của rượu. Nước chanh cũng là một nguồn giàu vitamin C giúp loại bỏ các gốc tự do gây tổn hại trong cơ thể. Ngoài ra, nước chanh chứa axit citric, một chất có khả năng giúp giải độc tố và tăng cường quá trình loại bỏ chất độc trong cơ thể.

Uống nước gừng: Nước gừng có thể giúp làm dịu lại triệu chứng sau khi uống rượu như buồn nôn và khó chịu. Nó cũng có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa, nên giảm viêm nhiễm và tổn thương trong cơ thể do tiếp xúc với cồn.

Sản phẩm hỗ trợ: Một số sản phẩm thảo dược có thể được sử dụng hỗ trợ  giảm triệu chứng sau khi uống rượu. Ví dụ, sâm từ lâu đã được sử dụng trong y học truyền thống để làm dịu các triệu chứng buồn nôn và mệt mỏi và giúp cơ thể phục hồi nhanh.

Bạn có thể tham khảo sản phẩm Nước đông trùng hạ thảo Hector sâm. Với thành phần chiết xuất thảo dược thiên nhiên chứa 2 loại sâm Đinh lăng và Đẳng sâm, kết hợp cùng Đông trùng hạ thảo và Chùm ngây. Sản phẩm hỗ trợ khắc phục triệu chứng say rượu, giảm mệt mỏi, cung cấp năng lượng giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Ngoài ra Hector sâm còn giúp bảo vệ tế bào gan, chống viêm gan, xơ gan hiệu quả.

Tuy nhiên, tốt nhất là nên duy trì một lối sống lành mạnh và hạn chế uống rượu để đảm bảo sức khỏe và tránh những ảnh hưởng xấu của rượu lên cơ thể.


REFERENCES
[1] Johnson RD, Horowitz M, Maddox AF, et al. Gastrointestinal and metabolic effects of ethanol in humans. Gut. 1991;32(6):679-685.
[2] Ritzenthaler JD, Roman J. Acetaldehyde stimulates the activation of latent transforming growth factor-beta1 and induces expression of the type II receptor of the cytokine in adult human lung fibroblasts. Alcohol Clin Exp Res. 2002;26(6):904-911.
[3] Gao B. Cytokines, STATs and liver disease. Cell Mol Immunol. 2005;2(2):92-100.
[4] Ruiz-Núñez B, Pruimboom L, Dijck-Brouwer DA, Muskiet FA. Lifestyle and nutritional imbalances associated with Western diseases: causes and consequences of chronic systemic low-grade inflammation in an evolutionary context. J Nutr Biochem. 2013;24(7):1183-1201.
[5] Kim DJ, Kim W, Yoon SJ, et al. Association between alcohol consumption and symptom severity and quality of life in patients with irritable bowel syndrome. Medicine (Baltimore). 2016;95(17):e3154.
[6] Swift RM, Davidson D. Alcohol hangover: mechanisms and mediators. Alcohol Health Res World. 1998;22(1):54-60.
[7] Howland J, Rohsenow DJ. Risks of energy drinks mixed with alcohol. JAMA. 2013;309(3):245-246.
[8] Verster JC, Stephens R, Penning R, et al. The alcohol hangover research group consensus statement on best practice in alcohol hangover research. Curr Drug Abuse Rev. 2010;3(2):116-126.
[9] Edenberg, H.J. The genetics of alcohol metabolism: Role of alcohol dehydrogenase and aldehyde dehydrogenase variants. Alcohol Research & Health 30(1):5–13, 2007
[10] National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol Alert: Alcohol Metabolism. No. 35, PH 371. Bethesda, MD: the Institute, 1997 http://pubs.niaaa.nih.gov/publications/aa35.htm.
[11] Shield KD, Soerjomataram I, Rehm J. Alcohol use and breast cancer: A critical review. Alcohol Clin Exp Res. 2016;40(6):1166-1181. doi:10.1111/acer.13071
[13] Rehm J, Samokhvalov AV, Shield KD. Global burden of alcoholic liver diseases. J Hepatol. 2013;59(1):160-168. doi:10.1016/j.jhep.2013.03.007
[14] Rehm J, Taylor B, Mohapatra S, et al. Alcohol as a risk factor for liver cirrhosis: a systematic review and meta-analysis. Drug Alcohol Rev. 2010;29(4):437-445. doi:10.1111/j.1465-3362.2009.00153.x
[15] Bode, C., Bode, J. C. (2003). Alcohol's Role in Gastrointestinal Tract Disorders. Alcohol Health and Research World, 27(4), 334-338.
[16] American Heart Association. (2018). Alcohol and Heart Health. Retrieved from https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/nutrition-basics/alcohol-and-heart-health